Prawo do błędu przez pierwszy rok działalności, ochrona konsumencka i szereg ułatwień dla rzemieślników – to tylko niektóre przepisy Pakietu Przyjazne Prawo (PPP)1 , które z początkiem 2020 r. wchodzą w życie. Chodzi o dalszą likwidację obciążeń biurokratycznych dla firm.

Prawo do błędu, z czym się wiąże

Dotychczasowe przepisy, zakładające karanie początkującego przedsiębiorcy za drobne przewinienia, które wynikają z niewiedzy, były uważane za zbyt restrykcyjne. Dzięki zaś nowemu rozwiązaniu przedsiębiorca – osoba fizyczna – gdy popełni błąd (za który grozi mandat karny lub kara pieniężna) – nie dostanie kary, a tylko pouczenie, oraz będzie musiał usunąć naruszenie. Prawo do błędu obejmie wyłącznie przedsiębiorców zarejestrowanych w CEIDG. Będzie obowiązywać przez rok od dnia podjęcia działalności gospodarczej po raz pierwszy albo ponownie, po upływie co najmniej 36 miesięcy od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności. Przewidziano ograniczenia: popełnianie naruszeń po raz kolejny czy przypadki rażącego lub nieusuwalnego naruszenia prawa (ciężar wykazania obciąża odpowiedni organ). Jest to nowa instytucja w polskim systemie prawnym.

Ochrona konsumencka dla firm z CEIDG

Zyskują ją firmy z CEIDG w relacjach z innymi przedsiębiorcami. Ochrona taka obejmuje jednak tylko umowy, które nie mają dla przedsiębiorcy charakteru zawodowego (np. mechanik samochodowy, któremu popsuła się drukarka, będzie miał prawo do reklamacji jak konsument, nawet jeśli wykorzystuje drukarkę w warsztacie i rozliczył jej zakup jako koszt prowadzonej działalności). Przedsiębiorcy dostają ochronę przewidzianą dla konsumentów, jeśli chodzi o stosowanie niedozwolonych postanowień umownych (klauzule abuzywne), rękojmi za wady oraz w zakresie prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.

Dłuższy termin rozliczenia VAT w imporcie

Dotąd tylko część importerów mogła korzystać z ogólnych zasad rozliczenia VAT. W PPP przewidziano wydłużenie terminu rozliczenia VAT w imporcie – tj. rozliczenia na zasadach ogólnych (co do zasady do 25. dnia następnego miesiąca, wraz z deklaracją VAT-7). Rozwiązanie to ma wzmocnić pozycję polskich portów.

Szersza definicja rzemieślnika

Nowelizacja umożliwia przedsiębiorcom-rzemieślnikom wybór innej niż wpis w CEIDG, formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej. Wykonywanie rzemiosła staje się więc możliwe przez spółkę jawną, komandytową, komandytowo-akcyjną lub jednoosobową spółkę kapitałową. Warunkiem jest to, aby wspólnikami były osoby posiadające kwalifikacje zawodowe w rzemiośle bądź członkowie rodziny, tj. małżonek lub krewni w linii prostej. Ponadto w CEIDG publikowane będą informacje na temat kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, np. informacje o tytule mistrza cukiernictwa, które zostały potwierdzone przez izby rzemieślnicze.

Ułatwienia w sukcesji firm

Nowelizacja wprowadza zasady przejęcia koncesji, zezwoleń, licencji oraz pozwoleń w razie zmiany właściciela przedsiębiorstwa osoby wpisanej do CEIDG, gdy przedsiębiorca sprzedaje firmę albo przekazuje ją nieodpłatnie swojemu następcy. Do przejęcia decyzji wystarczające będzie złożenie wniosku w terminie 3 miesięcy od nabycia przedsiębiorstwa, przedstawienie dowodów potwierdzających spełnianie przez nabywcę wymagań do wydania decyzji, złożenie oświadczenia o akceptacji przez nabywcę obowiązków wynikających z decyzji, a – jeśli przedsiębiorstwo jest własnością kilku osób – uzyskanie także zgody pozostałych właścicieli na przejęcie decyzji przez nabywcę. W firmach, które należą do przedsiębiorcy i jego małżonka, umożliwiono powołanie po śmierci jednego z nich na tymczasowego przedstawiciela. Jego zadaniem będzie zarządzanie spadkiem po małżonku przedsiębiorcy w części dotyczącej udziału w przedsiębiorstwie do czasu załatwienia formalności spadkowych. Nowelizacja dopuszcza przekazanie, w formie zapisu windykacyjnego, praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo- -akcyjnej (udziału wspólnika).